Việc dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non ngay từ khi còn nhỏ là vô cùng cần thiết và góp phần vào sự phát triển toàn diện của trẻ. Đây là giai đoạn quan trọng để trẻ phát triển các kỹ năng cơ bản và là phương tiện giúp trẻ hòa nhập, sáng tạo, chủ động và tự tin xử lý các tình huống khác nhau trong cuộc sống. Hãy cùng Trường Quốc tế Sài Gòn Pearl (ISSP) học những kỹ năng tự phục vụ cho con bạn qua bài viết dưới đây.

Xem thêm: Hiểu đúng về giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non

Thế nào là kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non? 

Kỹ năng tự phục vụ ở trẻ mầm non được hiểu là khả năng tự chăm sóc bản thân như tự ăn, tự vệ sinh, dọn dẹp đồ chơi... và khả năng làm quen với sự tương tác của trẻ với những người xung quanh trong hoạt động hàng ngày.

Vì sao cần dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ?

Cha mẹ nên dạy con kỹ năng tự phục vụ càng sớm càng tốt bởi kỹ năng này không chỉ giúp trẻ tự phục vụ mà còn giúp trẻ trở nên chủ động, tự lập trong cuộc sống. Khi lớn lên, trẻ cũng sẽ biết cách tự chăm sóc bản thân và dễ dàng thích nghi với môi trường xung quanh. Không những vậy, việc tự phục vụ còn có thể giúp trẻ biết cách giải quyết vấn đề và trở nên tự tin, quyết tâm hơn trong cuộc sống.

Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ ở các độ tuổi khác nhau

Ở mỗi giai đoạn, trẻ mầm non sẽ có những đặc điểm tâm sinh lý – thể chất khác nhau. Vì vậy, khả năng tự chăm sóc và phục vụ bản thân của trẻ cũng phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ. Cha mẹ có thể sử dụng các phương pháp dạy kỹ năng tự lực cho trẻ mẫu giáo phù hợp với từng giai đoạn phát triển cụ thể của trẻ như sau:

Kỹ năng tự phục vụ giai đoạn từ 12-18 tháng tuổi: Trẻ có thể tự chọn quần áo, bắt chước bố mẹ cầm thìa, bát, rửa tay, lau tay…

Kỹ năng tự phục vụ giai đoạn từ 18 – 24 tháng tuổi: Trẻ có thể ăn bằng thìa, rót nước, đánh răng, rửa mặt, gấp quần áo…

Kỹ năng tự phục vụ giai đoạn 2-3 tuổi: dọn bát đĩa sau khi ăn, mang giày không buộc dây, mặc quần áo, chải tóc...

Kỹ năng tự phục vụ giai đoạn 3-4 tuổi: Trẻ ở độ tuổi này có thể thực hiện được những kỹ năng tự phục vụ khó hơn như: đeo và buộc dây giày, cài cúc quần áo, tắm rửa, dọn dẹp giường ngủ...

Các kỹ năng tự phục vụ cha mẹ nên dạy trẻ mẫu giáo để giúp trẻ tự lập ngay từ nhỏ

Kỹ năng tự ăn

Ngay từ khi trẻ còn nhỏ, cha mẹ nên tạo điều kiện để trẻ tập cho trẻ tự xúc ăn trong các bữa ăn hàng ngày. Đây là bước đầu tiên trong việc phát triển khả năng tự phục vụ và không cần sự hỗ trợ của cha mẹ khi ăn uống. Khi ăn, cha mẹ nên để trẻ tự cầm thức ăn hoặc dùng thìa múc thức ăn. Điều này sẽ giúp bé hào hứng hơn và hạn chế kén ăn.

Kỹ năng tự lấy nước và uống nước

Đây là một trong những kỹ năng tự lực cơ bản của trẻ mẫu giáo. Cha mẹ nên hướng dẫn con cách cầm cốc nước bằng tay phải, sau đó đặt cốc dưới vòi nước và vặn vòi bằng tay trái. Ngoài ra, cha mẹ nên nhắc nhở con chỉ mang đủ nước để uống và không đổ quá nhiều nước vào cốc, giúp trẻ tiết kiệm, không lãng phí nước uống và hạn chế nguy cơ trẻ làm đổ nước ra khắp nhà.

Sau khi trẻ uống nước, cha mẹ nên nhắc trẻ đặt cốc về đúng vị trí. Điều này có thể giúp trẻ hình thành thói quen gọn gàng ngay từ khi còn nhỏ.

Kỹ năng tự mặc quần áo

Kỹ năng mặc quần áo là một trong những kỹ năng tự lực của trẻ mầm non, cha mẹ nên cho con rèn luyện ngay từ khi còn nhỏ. Mặc dù ban đầu việc tự thay quần áo có vẻ khó khăn nhưng công việc này không đòi hỏi phải di chuyển nhiều mà chủ yếu đòi hỏi cha mẹ phải kiên nhẫn hướng dẫn con.

Ví dụ, cha mẹ chuẩn bị một chiếc áo cho trẻ rồi hướng dẫn trẻ đặt chiếc áo đó lên bàn. Tiếp tục hướng dẫn trẻ cầm tay áo phải bằng tay trái, luồn tay phải vào tay áo trái, làm tương tự với tay còn lại và cuối cùng đứng dậy cài cúc áo từ dưới lên trên. Cha mẹ nên cho trẻ luyện tập thường xuyên ở nhà để giúp trẻ nhanh chóng làm quen và biết cách thay quần áo đúng cách.

Kỹ năng tự gấp quần áo 

Khi dạy trẻ gấp quần áo, trước tiên cha mẹ nên dạy trẻ  các bộ phận của quần áo như tay, thân, cổ, trước và  sau. Sau đó, cha mẹ nên hướng dẫn con cách gấp quần áo từng bước một và cùng bé thực hành. Ví dụ, khi yêu cầu trẻ gấp quần, cha mẹ nên chuẩn bị một chiếc bàn phẳng cho trẻ rồi hướng dẫn trẻ cách trải quần áo lên bàn. Bước đầu tiên là cho trẻ gấp đôi chiếc quần theo chiều ngang,  sau đó  gấp đôi lại theo chiều dọc để hoàn thành.

Xem thêm: kỹ năng sống cho trẻ mầm non, lòng trắc ẩn là gì, 5 lĩnh vực phát triển của trẻ mầm non, trò chơi phát triển trí tuệ cho trẻ mầm non, kỹ năng xã hội cho trẻ mầm non, phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non, phát triển thể chất cho trẻ mầm non, dạy trẻ kỹ năng chào hỏi lễ phép, thí nghiệm khoa học cho trẻ mầm non 

‍